4ο ΘΕΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Γ ́ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

ΘΕΜΑ Α1

Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:

α. Τανζιμάτ

β. «δυτικός κόσμος»

γ. κρίση του 1873

δ. Έλληνες μετανάστες του 19ου αι.

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Α2

Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη:

α. Μετά την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου, η εγγύηση των Δυνάμεων αύξησε την πιστοληπτική ικανότητα του κράτους.

β. Οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις του Τανζιμάτ (1856) έδιναν διευρυμένα δικαιώματα στους χριστιανούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

γ. Η αναδιανομή των κτημάτων έφτασε το 80% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων στη Μακεδονία και το 68% στη Θεσσαλία.

δ. Η μεγαλύτερη εργατική εξέγερση στην Ελλάδα του 19ου αιώνα σημειώθηκε στο Λαύριο το 1896.

 Μονάδες 6

ΘΕΜΑ Α3

Οι Έλληνες ομογενείς άρχισαν να επενδύουν στην Ελλάδα μετά το 1870 στους παρακάτω τομείς :

      Ακίνητα στις πόλεις, ιδίως στην Αθήνα

      Αγορά των τσιφλικιών της Θεσσαλίας (μετά το 1881)

      Αγορά των τσιφλικιών της Θεσσαλίας (πριν από το 1881)

      Εμπόριο

      Βιομηχανία

      Μεταλλευτικές δραστηριότητες

      Δημόσια έργα της περιόδου Τρικούπη

      Δανεισμός του δημοσίου

Μονάδες 9

ΘΕΜΑ Β1'

α. Σε ποιες περιοχές της Ελλάδας υπήρχε μεγάλη ιδιοκτησία («τσιφλίκια») και ποια ήταν τα προβλήματα που αυτή δημιούργησε στο ελληνικό κράτος έως το 1907;

                                                                                        Μονάδες 5

β. Να εξηγήσετε τους στόχους και τα αποτελέσματα της αγροτικής μεταρρύθμισης της κυβέρνησης Ελευθερίου Βενιζέλου το 1917.

Μονάδες 5

γ. Να αποτιμήσετε ειδικότερα τη σημασία της ίδρυσης συνεταιρισμών για την επιτυχία της αγροτικής μεταρρύθμισης του 1917.

Μονάδες 5

  

ΘΕΜΑ Β2

Να κρίνετε εάν η δραστηριοποίηση του εξωελλαδικού ελληνικού κεφαλαίου στην Ελλάδα κατά το 19ο αιώνα υπήρξε επωφελής για το ελληνικό κράτος. Να τεκμηριώσετε την άποψή σας. 

Μονάδες 10

ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

ΘΕΜΑ Γ1

Αντλώντας στοιχεία από το κείμενο που ακολουθεί και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφέρετε το στόχο και τα αποτελέσματα του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ) που επιβλήθηκε στην Ελλάδα το 1898.

«Αποτέλεσμα του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897 υπήρξε και η επιβολή στην Ελλάδα ∆ιεθνούς Οικονομικού Ελέγχου ...Η Ελληνική κυβέρνηση μετά την ήττα, τον Ιούλιο του 1897, κατέβαλε ύστατες προσπάθειες να συμβιβαστεί με τους δανειστές και να αποτρέψει τον έλεγχο. Πρώτα ο διευθυντής της Εθνικής Τράπεζας Στ. Στρέιτ και στη συνέχεια ο Ανδρ. Συγγρός ανέλαβαν τις διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους των ομολογιούχων, αλλά χωρίς επιτυχία ....Η επίσημη ονομασία του οργανισμού, που ουσιαστικά ανέλαβε τη διαχείριση της Ελληνικής οικονομίας ήταν αρχικά ∆ιεθνής Επιτροπή Ελέγχου. Ο όρος αυτός αντικαταστάθηκε ύστερα από ένα χρόνο με τον όρο ∆ιεθνής Οικονομική Επιτροπή (∆.Ο.Ε.) αλλά στη συνείδηση όλων και στην ιστορία έμεινε η λέξη Έλεγχος, γιατί αυτό ήταν στην πραγματικότητα ...

Ο οικονομικός έλεγχος που επιβλήθηκε στην Ελλάδα ήταν ιδιαίτερα βαρύς, αλλά αποβλέποντας πάντα στο συμφέρον των ομολογιούχων, είχε και ορισμένες ευνοϊκές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία. Ο νόμος ΒΦΙΘ ́ (σημ.: σχετικός νόμος που ψηφίστηκε από την ελληνική κυβέρνηση στις 21 Φεβρουαρίου 1898 και αφορά στην ίδρυση του ∆.Ο.Ε.) περιείχε διατάξεις που περιόριζαν την αναγκαστική κυκλοφορία και έτσι βοηθούσαν τη νομισματική σταθερότητα και τη βελτίωση της εσωτερικής αξίας της δραχμής. Επίσης με τον έλεγχο εμπεδώθηκε η ελληνική πίστη, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα συνάψεως νέων δανείων, που τα χρειάστηκε η Ελλάδα στα χρόνια που ακολούθησαν». 

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. Ι∆ ́, σσ. 164-165

Μονάδες 25

ΘΕΜΑ Δ1

Λαμβάνοντας υπόψη το περιεχόμενο του παραπάνω αποσπάσματος και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να γράψετε για τα πρώτα βήματα του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα στις αρχές του 20ου αιώνα.

Οι συνθήκες εργασίας των εργατών στην Ελλάδα στις αρχές του 20ου αιώνα.

Η εργάσιμη ημέρα στην Ελλάδα είναι μεγάλη, μακρύτερη από οπουδήποτε αλλού. Κανείς εργάτης δεν φαντάζεται τα καλά και ευεργετικά που θα έφερνε η ημέρα των οκτώ εργάσιμων ωρών. Δεν γνωρίζουν παρά την εργάσιμη των δέκα, το λιγότερο, ενώ συνήθως η εργασία τους διαρκεί 12 ή 14 ώρες, χωρίς κανενός είδους επίδομα ή επιπλέον αμοιβή. Οι απεργίες ήταν πρακτικά άγνωστες μέχρι το 1909. Οι μόνες αξιομνημόνευτες απεργιακές κινητοποιήσεις που έλαβαν χώρα από τότε ήταν τρεις και αφορούσαν την πρωτεύουσα. Αλλά το κοινό έδωσε ελάχιστη προσοχή σ' αυτές τις φασαρίεςκαι οι απεργοί έκριναν ότι οι προσπάθειές τους τους κόστιζαν ακριβά. Δεν ξαναδοκίμασαν από τότε.
Τα σωματεία έκαναν αρκετές προόδους εδώ και μερικά χρόνια και σχεδόν όλες οι βιομηχανίες έχουν τις ενώσεις και τις αδελφότητές τους...... Οι γυναίκες δεν γίνονται δεκτές ως μέλη των σωματείων.
Δεν υπάρχει νόμος στην Ελλάδα που να υποχρεώνει τους εργοδότες να αποζημιώσουν τους εργάτες που έπεσαν θύματα ατυχήματος, και οι ίδιοι οι εργάτες είναι πολύ φτωχοί ώστε να ασφαλιστούν για τους κινδύνους. Σε μερικές περιπτώσεις ο ιδιοκτήτης αναλαμβάνει να συνδράμει με έξοδά του τους εργαζόμενους σε αυτόν ή να τους πληρώσει τους μισθούς που έχασαν εξαιτίας κάποιας αρρώστιας.

(Percy Martin, La Grèce nouvelle, Paris, Libraire orientale

et americaine, 1913, σ. 176-177).

Μονάδες 25