ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ
ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Γ ́ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ
ΘΕΜΑ Α1
Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:
α. Γερουσία
β. αιτήματα του ρωσικού
κόμματος (1844-1864)
γ. υπόθεση Πατσίφικο
Μονάδες 10
ΘΕΜΑ
Α2
Να
χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα
στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι
σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη:
α. Ένα από τα αιτήματα των “αντιπολιτευτικών ομίλων”
στα τέλη της δεκαετίας του 1850 ήταν η ίδρυση αγροτικών συνεταιρισμών.
β. Κατά την περίοδο του Κριμαϊκού πολέμου, το
αγγλικό και γαλλικό κόμμα κέρδισαν την εμπιστοσύνη των οπαδών τους.
γ. Σύμφωνα
με το σύνταγμα του 1844, ο βασιλιάς συμμετείχε τόσο στην
άσκηση της νομοθετικής εξουσίας όσο και στην αρχηγία του κράτους και του
στρατού.
δ. Με
τον εκλογικό νόμο του Συντάγματος του 1844, οι ψηφοφόροι δεν μπορούσαν να
ψηφίσουν όσους υποψηφίους ήθελαν, ακόμη και από διαφορετικά κόμματα.
Μονάδες 6
ΘΕΜΑ
Α3
Θεμελιώδη άρθρα
του Συντάγματος του 1844 :
Οι Έλληνες
έχουσι το δικαίωμα του συνέρχεσθαι ησύχως και αόπλως.
Η
εκτελεστική εξουσία ανήκει εις τον Βασιλέα, ενεργείται δε δια των παρ’ αυτού διοριζομένων
υπευθύνων Υπουργών.
Ο
Βασιλεύς διορίζει τους Γερουσιαστάς ισοβίως.
Δικαίωμα
ψήφου δινόταν στους πολίτες (άρρενες) ηλικίας 25 ετών.
Η
κατοικία εκάστου είναι άσυλος, ουδεμία κατ’ οίκον έρευνα ενεργείται, ειμή όταν
και όπως ο νόμος διατάσση.
Πας τις
δύναται να δημοσιεύη προφορικώς τε, εγγράφως και δια του τύπου τους στοχασμούς
του. Τούτο δύναται να απαγορευθώσιν, αν ως εκ τούτων επίκειται κίνδυνος εις την
δημοσίαν ασφάλειαν.
Η
αρχηγεία του στρατού πηγάζει εκ του Έθνους, ενεργείται δε από τον Βασιλέα.
Αι
βάσαναι και η γενική δήμευσις απαγορεύονται.
Εν
Ελλάδι ούτε πωλείται ούτε αγοράζεται άνθρωπος.
Μονάδες 9
ΘΕΜΑ Β1
Να προσδιορίσετε:
α.
την πολιτική του Όθωνα απέναντι στα κόμματα,
(Μονάδες 5)
β.
τις επιπτώσεις του κριμαϊκού πολέμου (1856) στην ελληνική πολιτική ζωή.
(Μονάδες 5)
γ. ποιοι συμμετείχαν στην
επανάσταση κατά του Όθωνα το 1862.
(Μονάδες 5)
ΘΕΜΑ Β2
Ποιες
συνθήκες διαμόρφωσαν μια «νέα γενιά» ανθρώπων μετά την παρακμή των ξενικών
κομμάτων;
Μονάδες 10
ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ
ΘΕΜΑ Γ1
Αξιοποιώντας
τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας
δίνονται παρακάτω, να αναφερθείτε στο περιεχόμενο του Συντάγματος του 1844
σχετικά με:
α)
τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών (μονάδες 4)
β)
το δικαίωμα της ψηφοφορίας και την εκλογική
διαδικασία
(μονάδες 9)
γ)
την κατανομή των εξουσιών (μονάδες 12).
Μονάδες 25
ΚΕΙΜΕΝΟ Α
Ὁ Ἐκλογικὸς Νόμος καθιέρωνε τὴν ἐκλογὴ τῶν βουλευτῶν
μὲ πλειοψηφικὸ σύστημα δύο γύρων, ποὺ θὰ διεξαγόταν μὲ ἄμεση, σχεδὸν καθολική,
καὶ μυστικὴ ψηφοφορία. ∆ικαίωμα ψήφου δινόταν στοὺς πολίτες (ἄρρενες) ἡλικίας
25 ἐτῶν συμπληρωμένων, «ἔχοντας προσέτι ἰδιοκτησίαν τινὰ ἐντὸς τῆς ἐπαρχίας, ὅπου
ἔχουσι τὴν πολιτικὴν διαμονήν των, ἢ ἐξασκοῦντας ἐν αὐτῇ ὁποιονδήποτε ἐπάγγελμα,
ἢ ἀνεξάρτητον ἐπιτήδευμα». Ἐξαιροῦνταν «α) Οἱ διατελοῦντες ὑπὸ ἀνάκρισιν ἐπὶ
κακουργήματι, β) Οἱ προσκαίρως ἢ διὰ παντὸς στερηθέντες κατὰ συνέπειαν δικαστικῆς
ἀποφάσεως τοῦ δικαιώματος τοῦ ψηφοφορεῖν, γ) Οἱ στερούμενοι τῆς ἐλευθέρας
διαχειρίσεως τῆς περιουσίας των».
Ν. ∆ιαμαντοῦρος, Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους,τ. ΙΓ
́: Νεώτερος Ἑλληνισμὸς ἀπὸ 1833 ὥς 1881, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 2 σ.112.
ΚΕΙΜΕΝΟ Β
Ο Βασιλιάς δεν ήταν μόνον ο ανώτατος άρχοντας, ο αρχηγός
του κράτους αλλά και το ανώτατο και κυρίαρχο
όργανο του κράτους, αποδεχόταν δηλαδή μόνον εκείνους
τους περιορισμούς της εξουσίας του, που είχαν
διατυπωθεί ρητώς στο Σύνταγμα. Η μοναρχική πηγή της εξουσίας προέκυπτε και από
το ίδιο το συνταγματικό κείμενο, που αναγνώριζε το πρόσωπο του Βασιλιά ως ιερό
και απαραβίαστο αλλά και από την πρόβλεψη ότι η δικαιοσύνη πηγάζει από το
Βασιλιά και απονέμεται εν ονόματί του. Η μοναρχία ήταν όμως περιορισμένη μέσα
στα όρια που έθετε η ίδια με το παραχωρημένο Σύνταγμα.
Το Σύνταγμα του 1844 εισήγαγε την αρχή της διάκρισης
των εξουσιών. [...] Η νομοθετική πρωτοβουλία και το δικαίωμα
της κυρώσεως των νόμων ανήκε στο Βασιλιά. Με το διορισμό των μελών της
Γερουσίας και της διάλυσης, χωρίς περιορισμό, της Βουλής, ο Βασιλιάς
συγκέντρωνε εκτεταμένες αρμοδιότητες.
Η. Μαυρομούστακου, Πολιτικοί Θεσμοί και ∆ιοικητική
Οργάνωση, στο: Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, 1770-2000, 4ο ς τόμος: Το Ελληνικό
Κράτος, 1833-1871, Η Εθνική Εστία και ο Ελληνισμός της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2003, σ.43.
ΚΕΙΜΕΝΟ Γ
Περί συντάξεως της Πολιτείας
Άρθρον 15. Η νομοθετική εξουσία ενεργείται συνάμα
υπό
του Βασιλέως, της Βουλής και της Γερουσίας.
Άρθρον 20. Η εκτελεστική εξουσία ανήκει εις τον
Βασιλέα, ενεργείται δε διά των παρ’ αυτού διοριζομένων υπευθύνων Υπουργών.
Άρθρον 21. Η δικαστική εξουσία ενεργείται διά των δικαστηρίων,
αι δε δικαστικαί αποφάσεις εκτελούνται εν ονόματι του Βασιλέως.
Περί της Βουλής
Άρθρον 59. Η Βουλή σύγκειται εκ Βουλευτών,
εκλεγομένων των εχόντων δικαίωμα προς τούτο πολιτών, κατά τον περί εκλογής
Νόμον.
Α. Σβώλος, Τα Ελληνικά Συντάγματα, σσ. 153, 155, 161
(Στο: Αξιολόγηση των μαθητών στο μάθημα: «Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας», τεύχ.
1ο, Αθήνα:ΥΠ.Ε.Π.Θ.–Κ.Ε.Ε., 1999, σ. 197).
ΘΕΜΑ
Δ1
Αφού
μελετήσετε την παρακάτω πηγή και λάβετε υπόψη σας και τις πληροφορίες που σας
δίνει το σχολικό σας βιβλίο:
α)
Να παρουσιάσετε τα αιτήματα των οποίων εκφραστής υπήρξε ο Α. Κουμουνδούρος.
β)
Να τεκμηριώσετε το περιεχόμενο της φράσης “ο Κουμουνδούρος είχε όλες τις αρετές
που πρέπει να στολίζουν έναν κοινοβουλευτικό άνδρα”.
γ)
Να αντιπαραθέσετε την κοινοβουλευτική συμπεριφορά του Κουμουνδούρου μ’ εκείνη
του Κωλέττη.
Μονάδες 25
ΚΕΙΜΕΝΟ
Κουμουνδούρος ως ο πρώτος πολιτικός με
συνείδηση κοινοβουλευτική
Ο Κουμουνδούρος μπορεί να θεωρηθεί ως ο
πρώτος Έλληνας πολιτικός με συνείδηση κοινοβουλευτική. Ήθελε η κυβέρνησή του να
στηρίζεται στην πλειοψηφία των βουλευτών και γι’ αυτό, μιλώντας στην βουλή,
προσπαθούσε να πείσει και όχι να δελεάσει όπως επιδίωκε ο Δεληγιώργης.
Εκτιμούσε την αγχίνοια του Βούλγαρη και σεβόταν την πατριαρχική νοοτροπία του,
αλλά αρνιόταν να υποταχθεί στον αυταρχισμό του.
Συμπαθούσε το Δεληγιώργη, αλλά δεν τον
εμπιστευόταν, γι’ αυτό και δε συνεργάστηκε μαζί του. Εκτιμούσε τον Τρικούπη,
αλλά και τον αντιπαθούσε βαθύτατα, γι’ αυτό και τον χρησιμοποίησε μια και μόνη
φορά. Ο Κουμουνδούρος είχε όλες τις αρετές που πρέπει να στολίζουν ένα
κοινοβουλευτικό άνδρα. Ψυχραιμία, ανεξικακία, ελαστικότητα, προσαρμοστικότητα,
καλή διάθεση, ευγένεια στους τρόπους, επιμέλεια, εργατικότητα, επιμονή, όσο και
υπομονή, πραότητα. Δεν θύμωνε και δεν λύπησε σχεδόν, κανένα, γι’ αυτό και τον
χαρακτήριζαν “γλυκύτατο”. Με απόλυτη ευλάβεια τηρούσε όλους τους κανόνες στο κοινοβουλευτικό
παιχνίδι και δεν προσπάθησε ποτέ να βγει έξω από τα συνταγματικά πλαίσια. Αυτό
που δεν του πήγαινε ήταν να βρεθεί στην ίδια κυβέρνηση με το Βούλγαρη ...
Ι.Ε.Ε., τόμος
ΙΓ΄, σ. 248
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου